سایه روشن هنر هفتم | نگاهی به اتفاقات سینمایی مشهد در یک سال گذشته

شکیبا افخمی راد | شهرآرانیوز؛ در یک سال گذشته اتفاقات سینمایی مختلفی در مشهد رخ داده است؛ اتفاقاتی که در بیشتر مواقع امیدبخش بوده اند، اما گاهی هم اهالی هنر را دلسرد کرده اند. درخشش هنرمندان مشهدی در جشنواره‌های مختلف، برگزاری یک رویداد منطقه‌ای و افتتاح پردیس سینمایی جدید، بخشی از اتفاقات مثبتی هستند که در یک سال گذشته در مشهد رخ داده اند. از آن سو مشکلات صدور مجوز و اکران نشدن برخی فیلم‌های جشنواره فجر، جزو اتفاقات منفی بوده اند که اهالی سینمای مشهد با آن‌ها روبه رو بوده اند. ما به مناسبت فرارسیدن روز سینما، برخی فعالیت‌ها و اتفاقات مهم در زمینه هنر هفتم در شهرمان را مرور کرده ایم که در ادامه می‌خوانید.

میزبانی مشهد از جشنواره «مهروشید»

یکی از اتفاقات خوب سال ۱۴۰۳ برگزاری شصت ونهمین جشنواره منطقه‌ای سینمای جوان با نام «مهروشید» از ۱۷ تا ۲۰ شهریور در پردیس سینمایی ملل مشهد بود. در این رویداد، هنرمندانی از ۱۰ استان کشور (کرمان، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، گلستان، سیستان وبلوچستان، سمنان، مازندران، قم، اصفهان و خراسان رضوی) حضور داشتند و با یکدیگر در دو بخش فیلم کوتاه و عکس به رقابت پرداختند.

جشنواره‌های منطقه‌ای سینمای جوان با هدف شناسایی و معرفی استعداد‌های سینمایی و همچنین تثبیت جایگاه فیلم کوتاه به عنوان یکی از مقوله‌های مهم فرهنگی، با رویکرد ایجاد تنوع و تکثر در انواع فیلم کوتاه، از طریق تأکید بر ژانر‌های سینمایی برگزار می‌شود. میزبانی مشهد از این رویداد، فرصت ویژه‌ای برای هنرمندان شهرمان فراهم کرد تا با فیلم سازان و عکاسان سایر شهر‌ها تعامل و گفتگو کنند، همچنین از حضور استادان بنام کشور در حاشیه این رویداد بهره ببرند و کیفیت کارهایشان را ارتقا بدهند.

چالش‌های دریافت مجوز

فرایند دریافت مجوز ساخت فیلم بلند از اواخر دهه ۹۰ به مشهد واگذار شده بود، اما از حدود یک سال پیش، دیگر مشهد امکان صدور پروانه ساخت را ندارد و هنرمندان این شهر باید برای دریافت مجوز به تهران مراجعه کنند. این اتفاق، مشکلات مختلفی را در مسیر فیلم سازی هنرمندان مشهدی ایجاد کرده است. از میان این مشکلات می‌توان به طولانی شدن روند صدور مجوز اشاره کرد که انگیزه گروه فیلم برداری را از بین می‌برد.

همچنین بنا به گفته برخی کارشناسان، در این روند ناهمگونی‌هایی وجود دارد و سخت گیری‌ها برای فیلم نامه‌هایی که از شهرستان‌ها ارسال می‌شود، بیشتر از فیلم نامه‌های هنرمندان تهرانی است. یعنی فیلم نامه‌های شهرستانی، کمتر موفق به دریافت پروانه ساخت می‌شوند. تا به امروز جلساتی برای حل این مشکل برگزار شده که البته هنوز نتیجه مثبتی به دنبال نداشته است.

دریافت نخستین مجوز تهیه کنندگی در شهرستان‌ها

حمیدرضا سهیلی، هنرمند پیشکسوت اهل مشهد، چندی پیش به عنوان نخستین تهیه کننده دارای مجوز در شهرستان، برای فعالیت مستمر در بیرون پایتخت معرفی شد؛ اتفاقی که می‌تواند شروع دوره جدید فیلم سازی در مشهد را رقم بزند و برخی موانع در این مسیر را کاهش دهد.

حمیدرضا سهیلی در نخستین قدم خود، تهیه کنندگی فیلم «برادر کوچک من» به کارگردانی و نویسندگی پسرش امیراطهر سهیلی را برعهده گرفته است؛ فیلمی که پروانه ساخت خود را دریافت کرده و قرار است از اوایل پاییز در مشهد جلوی دوربین برود. امیراطهر سهیلی که نخستین ساخته اش به نام «زنانی که با گرگ‌ها دویده اند» در گروه هنروتجربه اکران شد، قرار است «برادر کوچک من» را در فضایی کودکانه و شاد بسازد.

درگذشت سینماگر مشهدی

یکی از اتفاقات تلخ سینمایی امسال مشهد بی شک درگذشت بهادر اسدی بود. او که به عنوان کارگردان و نویسنده در عرصه تصویر فعالیت می‌کرد، ۱۰ فروردین در اثر حمله قلبی دار فانی را وداع گفت. بهادر اسدی کار حرفه‌ای خود را از تلویزیون آغاز کرد و سال۱۳۸۶ تهیه کنندگی سریال «کابوس» به کارگردانی سیروس مقدم را برعهده گرفت. این هنرمند مشهدی دو سال بعد، سریال «کیلومتر ۱۴» به کارگردانی آرش قادری را تهیه کرد که تجربه موفقی در کارنامه هنری اش محسوب می‌شود.

اسدی علاوه بر تهیه کنندگی، به عنوان بازیگر و کارگردان نیز در سینما و تلویزیون فعالیت می‌کرد. مهم‌ترین اثر او در حرفه بازیگری، فیلم «پیک نیک در میدان جنگ» و مهم‌ترین اثرش در حرفه کارگردانی، سریال «ریکاوری» است؛ سریالی که با حضور بازیگرانی، چون پوریا پورسرخ، شبنم قلی خانی و هومن برق نورد برای شبکه نمایش خانگی تولید شد. اسدی در دوران فعالیت حرفه‌ای خود، ارتباطش را با مشهد قطع نکرد و آثاری را هم در شهر خودش جلوی دوربین برد که از میان آن‌ها می‌توان به فیلم تلویزیونی «انگل» و سریال «سرزده» با بازی مرحوم علی انصاریان اشاره کرد.

پررنگ شدن تولیدات فیلم سازان مشهدی

سال گذشته هنرمندان مشهدی با تولید چند فیلم مهم، توانستند به جشنواره‌های مختلف داخلی راه پیدا کنند. «ایلیا، جست وجوی قهرمان» به کارگردانی سیدعلی موسوی نژاد، «سفر به تاریکی» به کارگردانی علی بصیری نیک و «مسافری از گانورا» به کارگردانی سیداحمد علمدار، سه پویانمایی هستند که از مشهد در سی وپنجمین دوره جشنواره کودک ونوجوان اصفهان به نمایش درآمدند.

در این رویداد «ایلیا، جست وجوی قهرمان» تندیس پروانه زرین ویژه داوران کودک را دریافت کرد، «سفر به تاریکی» تندیس عفاف و حجاب را به دست آورد و «مسافری از گانورا» تندیس ویژه ستاد ملی خانواده و جوانی جمعیت و همچنین تندیس‌های فرهنگ بنیان و ویژه دبیر را از آن خود کرد.

 در چهل ودومین جشنواره فیلم فجر هم چهار اثر از هنرمندان مشهدی حضور داشتند. بهروز شعیبی، کارگردان نام آشنای شهرمان، با فیلم «آغوش باز» به این رویداد راه پیدا کرد و محمدابراهیم غفاریان و مرتضی علیزاده که از هنرمندان جوان مشهدی هستند، با اولین آثار بلند خود به ترتیب به نام‌های «نپتون» و «بی بدن»، نظر هیئت انتخاب را جلب کردند. همچنین پویانمایی «سفر به تاریکی» با نام «ساعت جادویی» در جشنواره فجر به نمایش درآمد.

میزبانی از ۴۰ فیلم ساز بانو در مشهد

یکی از اتفاقات مثبتی که در یک سال اخیر برای فیلم سازی مشهد رخ داد، برگزاری سلسله رویداد‌های روایت شهر به همت مؤسسه فرهنگی شهرآرا و با هدف تولید فیلم نامه بود. این رویداد از چهار بخش مستند، خرده روایت، شهربانو و قالب‌های خلاق ونوآور تولیدی، تشکیل می‌شد که بخش‌های خرده روایت و مستند، مرداد سال گذشته و بخش‌های خلاق ونوآور و شهربانو به ترتیب آبان و دی ۱۴۰۲ میزبان علاقه‌مندان بودند. 

در رویداد شهربانو به عنوان آخرین رویداد روایت شهر حدود چهل فیلم ساز خانم حضور داشتند که دوازده فیلم ساز از شهر‌های دیگر و باقی شرکت کنندگان از مشهد بودند. لیلی عاج، کارگردان فیلم «سرهنگ ثریا»، هم در این رویداد کارگاهی برگزار کرد که با استقبال علاقه‌مندان روبه رو شد. به طورکلی مزیت نگاری مشهد به عنوان جهان شهر برکت و کرامت و مهربانی و رفتار عالمانه، یکی از محور‌های اصلی این رویداد‌ها محسوب می‌شد. همچنین در پایان رویدادها، فیلم نامه‌های برگزیده در هر چهار بخش خریداری شدند که قرار است به زودی در مسیر تولید قرار بگیرند.

افتتاح پردیس سینمایی ملل

امسال با افتتاح پردیس سینمایی ملل، تعداد سینما‌های مشهد به عدد ۱۰ رسید. این پردیس سینمایی دارای پنج سالن نمایش با مجموع ظرفیت ششصد نفر است. همچنین بخش سینمای روباز آن با ظرفیت چهارصد نفر به زودی آغاز به کار می‌کند. پردیس سینمایی ملل که با هزینه ۱۲میلیارد تومانی ساخته شده، در منطقه گلشهر واقع شده است؛ منطقه‌ای در حاشیه مشهد که ظرفیت‌های فرهنگی و هنری چندانی ندارد، از این رو احداث سینما فرصت مناسبی برای اهالی منطقه گلشهر محسوب می‌شود تا با پرده نقره‌ای آشتی کنند و دسترسی راحت تری به فیلم‌های روز سینمای ایران داشته باشند؛ اتفاقی که بی شک می‌تواند بر اعتلای فرهنگ و هنر شهرمان تأثیر بسزایی بگذارد. امسال احداث سه سینمای دیگر هم آغاز شده است که یکی از آن‌ها در شاندیز و دو سینمای دیگر در گلبهار قرار دارند.

اکران نشدن فیلم‌های محبوب جشنواره فجر

بیست ویکمین جشنواره فیلم فجر مشهد سال گذشته از ۱۶ تا ۲۲بهمن در ۹ سینمای مشهد برگزار شد. در این ایام ۲۵ فیلم در ۱۱۱ سانس روی پرده سینما‌ها رفتند که درمجموع توانستند ۱۷ هزارو ۶۶۸ نفر را با خود همراه کنند. اما در این بین، غیبت فیلم‌های «تمساح خونی»، «بی بدن» و «صبحانه با زرافه ها»، در جشنواره فیلم فجر مشهد، برای بسیاری از مخاطبان سؤال برانگیز بود.

این سه فیلم جزو آثار محبوب جشنواره فیلم فجر تهران بودند و مخاطبان انتظار داشتند در سینما‌های مشهد هم اکران شوند، از این رو اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی با تهران رایزنی‌هایی انجام داد، اما تا پایان جشنواره خبری از اکران این چند فیلم نشد؛ اتفاقی که بی شک عدالت در توزیع محتوای فرهنگی در سطح کشور را زیر سؤال می‌برد.

درخشش هنرمندان عرصه فیلم کوتاه و مستند

فعالان عرصه فیلم‌های کوتاه و مستند مشهد هم سال پرباری را پشت سر گذاشتند. در این دوران هنرمندان شهرمان آثار مختلفی را ساختند که بسیاری از آن‌ها در جشنواره‌های مختلف داخلی و خارجی خوش درخشیدند. علیرضا باغشنی جایزه بخش ایران جوان را برای ساخت مستند «نفس» از هفدهمین جشنواره سینماحقیقت به دست آورد. 

در چهلمین دوره جشنواره فیلم کوتاه تهران، هم جایزه راه ابریشم به فیلم «میراث باد»، به کارگردانی نسیم سهیلی، تعلق گرفت و جایزه بخش کتاب و سینما نیز به مرتضی علیزاده برای «خوانا بنویسید» اهدا شد. در این رویداد، جایزه بخش شاخه زیتون به فیلم «شورشی»، ساخته علی سلمانی، دیگر هنرمند مشهدی، رسید. این فیلم، روایتی از هجوم نیرو‌های ارتش اسرائیل به فلسطین اشغالی را به تصویر کشیده است. 

در چهاردهمین جشنواره عمار هم لوح افتخار بخش «ملت قهرمان» به مستند «داستان بارانی» به کارگردانی حسین نژادموسی و فانوس بخش فیلم داستانی کوتاه به «خوانا بنویسید» ساخته مرتضی علیزاده رسید. از دیگر افتخارات هنرمندان مشهدی در این رویداد، می‌توان به کسب عنوان بهترین فیلم کوتاه بخش فلسطین از دومین جشنواره بین المللی صبح توسط سعید ملتجی برای ساخت فیلم کوتاه «پیام» اشاره کرد.

در ادامه حتما بخوانید «جشن مهر سینما» در خراسان‌رضوی موسم قدرشناسی از هنرمندان سینمایی استان است

تغییرات در انجمن سینمای جوانان مشهد

فروردین امسال مهدی آذرپندار، مدیرعامل انجمن سینمای جوانان ایران، طی حکمی سیدوحید سیدحسینی را که در سمت مدیر انجمن سینمای جوانان خراسان رضوی مشغول فعالیت بود، به عنوان سرپرست معاونت امور استان‌ها و جشنواره‌های انجمن سینمای جوانان ایران منصوب کرد. 

حسینی در دوران حضورش در انجمن خراسان رضوی، عملکردی پذیرفتنی داشت و توانست از فیلم سازان حمایت‌های خوبی کند، از این رو بسیاری امیدوارند که حضور او در معاونت امور استان‌ها نیز بتواند به فیلم سازی مشهد کمک کند. با رفتن سیدوحید سیدحسینی از مشهد، مهدی آذرپندار، محسن جهانی را به سمت سرپرست دفتر انجمن سینمای جوانان خراسان رضوی منصوب کرد. 

جهانی، نویسنده، پژوهشگر و کارگردان و از دانش آموختگان انجمن سینمای جوانان ایران است. او کارگردانی و نویسندگی ده‌ها فیلم کوتاه ازجمله «آمبولانس»، «چاله»، «سیم آخر»، «کودک و گربه» و مستند‌های «آنجا سپیده دم»، «بوکس برای صلح»، «مرد سرمی»، «آنجا کربلا شد» و مجموعه مستند «خدمتی از عهد پسندیده تر» را در کارنامه هنری خود دارد.